Tai biến sau tiêm văcxin xảy ra ở vùng sâu xa do bảo quản kém

TP HCM có 300.000 trẻ và 280.000 bé ở Hà Nội được tiêm văcxin Quinvaxem trong năm 2015 song chưa ghi nhận trường hợp nào tử vong do văcxin này.

Chia sẻ tại hội thảo về truyền thông nguy cơ trong công tác tiêm chủng mở rộng diễn ra ngày 6/1 tại Ninh Bình, tiến sĩ Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng, Bộ Y tế, cho biết trong năm 2015 có khoảng 4,8 triệu liều văcxin Quinvaxem được tiêm cho trẻ; chỉ 8% trẻ được tiêm văcxin dịch vụ Pentaxim.

Không có văcxin nào an toàn 100%, điều này có thể thấy qua tỷ lệ gặp phản ứng phụ sau tiêm của các loại văcxin. Theo tiến sĩ Phu, tính đến từ đầu năm đến tháng 9/2015 trong hàng triệu văcxin các loại được tiêm cho trẻ, cả nước ghi nhận hơn 3.000 ca có phản ứng phụ thông thường, 32 ca phản ứng nặng, 16 trường hợp tử vong do nhiều nguyên nhân. Trong số này, tai biến tử vong sau tiêm lao là 5 trường hợp, Quinvaxem 8 và viêm gan B là 3.

Cả nước có hơn 12.000 điểm tiêm miễn phí văcxin Quinvaxem.

“Trong số 16 ca phản ứng nặng dẫn đến tử vong sau tiêm thì 31% do trùng hợp ngẫu nhiên. So với lượng văcxin được tiêm, văcxin viêm gan B mũi sơ sinh và lao có tỷ lệ phản ứng cao hơn Quinvaxem; lý do Quinvaxem tiêm 3 mũi, 2 loại kia chỉ tiêm một mũi. Tỷ lệ này vẫn thấp hơn so với khuyến cáo của nhà sản xuất và Tổ chức Y tế Thế giới”, tiến sĩ Phu nói.

Thực tế, phản ứng nặng sau tiêm Pentaxim và Quinvaxem là tương đương. Tỷ lệ phản ứng nặng sau tiêm chủng không cao hơn các văcxin khác. Năm 2015 tại TP HCM có 300.000 trẻ tiêm Quinvaxem, Hà Nội là 280.000 trẻ nhưng chưa ghi nhận trường hợp nào tử vong.

Về vấn đề tai biến sau tiêm Quinvaxem, trao đổi trước đó bà Đặng Hồng Thúy, Giám đốc Công ty Hồng Thuý – đơn vị nhập khẩu, phân phối độc quyền văcxin dịch vụ Pentaxim toàn miền Bắc cũng cho rằng cần có sự rạch ròi, minh bạch, chính xác nguyên nhân do dâu. Thực tế, tại các điểm tiêm lớn của Hà Nội chưa có trường hợp tai biến nào, tức họ thực hiện quy trình tiêm chủng rất chuẩn, sàng lọc kỹ càng…

Bà cho biết, theo quy định, 100% lô văcxin nhập khẩu vào Việt Nam đều được kiểm định một lần nữa nên về chất lượng Quinvaxem và Pentaxim như nhau, vì thế không thể nói Pentaxim tốt hơn. Về khả năng đáp ứng miễn dịch, quan điểm của bà Thúy cũng giống như nhiều chuyên gia trong và ngoài nước khác, đó là Quinvaxem có thành phần ho gà toàn tế bào có hiệu quả điều trị và khả năng miễn dịch tốt hơn ở môi trường Việt Nam.

Văcxin Quinvaxem được Liên minh toàn cầu về văcxin và tiêm chủng tài trợ đến năm 2020 với số lượng mỗi năm khoảng 4,5 triệu liều. Sau giai đoạn này Việt Nam sẽ chủ động hoàn toàn về nguồn văcxin, khi đó sẽ cân nhắc lựa chọn văcxin, có thể là Quinvaxem hoặc một loại khác thay thế.

Việc chờ đợi văcxin dịch vụ khiến dịch ho gà gia tăng số ca mắc. Trong năm 2015, nước ta ghi nhận 380 trường hợp lâm sàng ho gà, xét nghiệm dương tính là 258 ca. Một nửa số ca này là trẻ 2-4 tháng tuổi chưa tiêm văcxin hoặc chưa tiêm đầy đủ 3 mũi; một số dưới 2 tháng tuổi (chưa đến tuổi tiêm) và một số nhỏ là trẻ 2-3 tuổi.

Ngày 25/12, khoảng 500 người chen lấn tại cửa phòng tiêm chủng trên đường Lương Thế Vinh, Hà Nội, từ đêm hôm trước để chờ tiêm văcxin dịch vụ 5 trong 1 Pentaxim cho con. Trong khi đó số lượng văcxin có hạn khiến đơn vị này phải quyết định hoãn tiêm trong ngày hôm đó. Ngay hôm sau, các lãnh đạo điểm tiêm chủng văcxin dịch vụ trên địa bàn thành phố đã họp và thống nhất đăng ký tiêm văcxin qua mạng. Tương tự tại TP HCM, trước tình trạng người dân bế con xếp hàng dài chờ tiêm, nhiều điểm áp dụng hình thức đăng ký qua tổng đài. 

Theo bà Đặng Hồng Thúy, Giám đốc Công ty Hồng Thúy – đơn vị nhập khẩu, phân phối độc quyền văcxin dịch vụ Pentaxim toàn miền Bắc, có 3 nguyên nhân dẫn đến tình trạng thiếu Pentaxim nghiêm trọng như vừa qua. – Thứ nhất là tình trạng thiếu hàng toàn cầu do nhu cầu tăng, do nhà máy thay đổi dây chuyền sản xuất. Bình thường Pentaxim chỉ chiếm 30% thị trường, còn lại văcxin 6 trong 1 Infanrix Hexa. Tuy nhiên do sự cố “đứt hàng” nên lượng thiếu hụt Infanrix đổ dồn sang Pentaxim. – Thứ hai, Việt Nam xảy ra một số sự cố tai biến nghiêm trọng sau tiêm Quinvaxem, làm gia tăng nhu cầu tiêm Pentaxim. – Thứ ba do truyền thông về tai biến sau tiêm Quinvaxem chưa rõ ràng, thiếu minh bạch khiến người dân hiểu lầm rằng văcxin dịch vụ tốt hơn nên đổ xô chen lấn, tiêm bằng được. Câu chuyện ở Hà Nội vừa là hội chứng đám đông, vừa do áp lực tâm lý.

Hải Anh

Nguồn: VnExpress