Bệnh xơ cứng rải rác

Bệnh xơ cứng rải rác được coi là một bệnh tự miễn. Các tế bào của hệ miễn dịch có nhiệm vụ tấn công các vi khuẩn, virus… lại tấn công một phần của cơ thể.

Một rối loạn tự miễn dịch của hệ thống thần kinh trung ương (não và tủy sống). Tế bào thần kinh thường được bao quanh bởi một vỏ bọc cách điện làm bằng một chất béo được gọi là Myelin, giúp truyền xung thần kinh. Trong xơ cứng rải rác, vỏ Myelin này bị viêm hoặc bị hư hỏng. Điều này sẽ phá vỡ hoặc làm chậm các xung thần kinh và dây thần kinh gây ra trục trặc.

Sẹo (xơ cứng) xảy ra trong chất trắng của não và tủy sống. Những khu vực thiệt hại Myelin và sẹo được gọi là xơ cứng mảng. Căn bệnh bùng lên với những giai đoạn và các triệu chứng tăng lên. Bệnh có thể nhẹ và không tiến triển, tuy nhiên cũng có thể dần dần trở nên xấu hơn, hoặc trở nặng hơn nhanh chóng.

Bệnh xơ cứng rải rác được coi là một bệnh tự miễn. Người ta vẫn chưa rõ điều gì kích hoạt sự phản ứng của hệ miễn dịch trong trường hợp này. Các tế bào của hệ miễn dịch có nhiệm vụ tấn công các vi khuẩn, virus… lại tấn công một phần của cơ thể. Khi bệnh đang ở thời kỳ hoạt động, các thành phần của hệ miễn dịch, chủ yếu là các tế bào được gọi là tế bào T, tấn công các vỏ Myelin bao quanh sợi thần kinh trong não và tủy sống, dẫn đến tình trạng viêm.

Bất cứ ai cũng có thể bị xơ cứng rải rác, phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh nhiều gấp 2 lần nam giới. Những người có tiền sử mắc bạch cầu đơn nhân và hút thuốc hoặc có tiền sử gia đình mắc bệnh này hoặc các rối loạn tự miễn khác có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Bệnh thường được chẩn đoán từ 15 tới 60 tuổi.

Triệu chứng của bệnh xơ cứng rải rác

+ Cơ tê, yếu và đau

Những người bị bệnh xơ cứng rải rác thường bị đau chân liên tục, cứng hoặc co cơ. Hiệp hội Xơ cứng rải rác quốc gia Mỹ cho biết, khoảng 55% những người bị xơ cứng rải rác bị đau đáng kể ở một số điểm. Phụ nữ mắc bệnh thường có triệu chứng này nhiều hơn nam giới.

+ Rối loạn thị lực

Nếu thị lực của bạn trở nên tồi tệ, có thể đơn giản là do bạn ngồi nhiều trước màn hình máy tính hoặc do bạn đang già đi. Nhưng trong một số trường hợp, đó có thể là dấu hiệu của bệnh xơ cứng rải rác, vì bệnh này có thể khiến cho dây thần kinh thị giác trong mắt bị viêm. Nếu mắt bạn có biểu hiện nhìn mờ hoặc nhìn đôi, hãy đi khám bác sĩ.

+ Rối loạn bàng quang

Người bệnh xơ cứng rải rác cũng có thể bị rối loạn bàng quang như tiểu tiện thường xuyên, tiểu gấp, tiểu tiện không tự chủ. Chức năng bàng quang bị suy giảm. Rối loạn chức năng tình dục cũng có thể là một triệu chứng.

+ Yếu và mệt

Khoảng 80% những người bị bệnh xơ cứng rải rác giai đoạn đầu bị yếu cơ không rõ lý do, thường bắt đầu ở chân. Bạn cũng có thể bị ngứa ran hoặc tê, có thể kèm theo triệu chứng mệt mỏi kéo dài. Kiệt sức thường xuất hiện đột ngột và kéo dài nhiều tuần trước khi được cải thiện.

+ Rối loạn trí nhớ

Điều trị bệnh xơ cứng rải rác

– Phương pháp điều trị thường rơi vào 4 loại:

+ Thuốc nhằm mục đích thay đổi tiến triển của bệnh:

Những loại thuốc này được biết đến như tác nhân điều hòa miễn dịch. Chúng bao gồm 2 loại Interferon beta-1-1a, môt loại Interferon beta-1b, Glatiramer, Natalizumab và Fingolimod. Những loại thuốc này không chữa xơ cứng rải rác và không thích hợp cho tất cả mọi người bị xơ cứng rải rác. Natalizumab là một điều trị khá mới đối với những bệnh nhân tiến triển hơn và xơ cứng rải rác đang hoạt động. Finggolimod cũng là thuốc mới. Đây là thuốc dạng viên duy nhất trong điều trị thay đổi tiến triển bệnh. Tất cả những thuốc khác được dùng bằng đường tiêm.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng các loại thuốc này làm giảm số lần tái phát trong một số trường hợp. Chúng cũng có thể có một tác động nhỏ làm chậm sự tiến triển của bệnh. Cơ chế tác dụng chính xác không rõ ràng, nhưng tất cả đều ảnh hưởng đến hệ miễn dịch theo một cách nào đó.

Steroid (đôi khi được gọi là Corticosteroid): Steroid thường được chỉ định nếu bạn bị tái phát gây ra tàn tật. Steroid liều cao thường được tiêm tĩnh mạch trong một vài ngày. Đôi khi thuốc viên Steroid được sử dụng. Steroid có tác dụng giảm viêm. Một đợt điều trị Steroid thường sẽ rút ngắn thời gian bị tái phát. Điều này có nghĩa là các triệu chứng thường được cải thiện một cách nhanh hơn so với không dùng thuốc này. Tuy nhiên, Steroid không ảnh hưởng đến sự tiến triển của bệnh.

Phương pháp điều trị khác để cải thiện các triệu chứng:

Tùy thuộc vào triệu chứng của bạn, phương pháp điều trị khác có thể được tư vấn để cải thiện các triệu chứng đó. Ví dụ:

Thuốc chống co thắt để giảm bớt co thắt cơ.

Thuốc giảm đau đôi khi cũng cần thiết. Có nhiều loại thuốc giảm đau đặc hiệu để cải thiện đau do thần kinh.

Thuốc cải thiện vấn đề về tiết niệu.

Thuốc chống trầm cảm đôi khi được khuyên dùng nếu bạn bị trầm cảm.

Thuốc giúp cải thiện vấn đề cương dương.

– Các phương pháp và kỹ thuật phục hồi chức năng bệnh cơ cứng rải rác

Tùy theo giai đoạn, mức độ tổn thương mà áp dụng các phương pháp kỹ thuật phục hồi chức năng khác nhau, xong cơ bản cần điều trị chăm sóc đầy đủ các biện pháp sau:

+ Phục hồi chức năng hô hấp: giai đoạn cấp, có tổn thương tủy cổ cao kèm theo rối loạn chức năng hô hấp

+ Phục hồi chức năng vận động cảm giác và phòng chống biến chứng và các thương tật thứ phát

+ Phục hồi chức năng trong đau do nguyên nhân thần kinh

+ Phục hồi chức năng tâm lí xã hội và tình dục

+ Phục hồi chức năng co cứng cơ

+ Phục hồi chức năng hoạt động trị liệu và chức năng sống hàng ngày

+ Phục hồi chức năng rối loạn chức năng bàng quang

Lưu ý:

Vì bệnh xơ cứng rải rác ảnh hưởng tới hệ thần kinh, các rối loạn nhận thức có thể xảy ra. Bạn có thể bị các rối loạn về ngôn ngữ, trí nhớ, gặp rắc rối trong vấn đề tổ chức, thời gian tập trung ngắn hơn. Tuy nhiên, chỉ khoảng 5-10% những người được chẩn đoán bị bệnh xơ cứng rải rác có các rối loạn nhận thức nghiêm trọng tới mức ảnh hưởng tới cuộc sống hàng ngày. Nếu bạn nghi ngờ mắc bệnh xơ cứng rải rác, hãy đi khám bác sĩ. Bạn có thể cần được kiểm tra mắt và khám thần kinh. Đôi khi bạn cũng cần chọc dò tủy sống để kiểm tra dịch não tủy.

Yhocvn.net