‘Bệnh tại tâm sinh’- những lời khuyên của danh y đất Việt

Danh y Hải Thượng Lãn Ông khuyên rằng tinh thần và thể chất luôn luôn khang kiện thì sẽ hưởng tuổi thọ ngoài 100.

Từ thế kỷ 18, Hải Thượng Lãn Ông đã đúc kết những kiến thức cơ bản về sức khoẻ cho người dân:

1. Về tâm sinh lý con người cũng cần phải điều độ, thư thái. Bởi bệnh tại tâm sinh, phải giữ tâm thái binh ổn vì:

Tức giận quá hại can ( gan)
Vui mừng quá hại tâm
Buồn lo quá hại phế
Kinh sợ quá hại thận
Suy nghĩ quá hại tỳ vị.

2. Về ăn uống:

Vệ sinh ăn uống trước tiên
Khuyên ăn thanh đạm, khuyên kiêng đậm nồng
Thức ăn dùng phải có chừng.
Ăn nhiều tán khí, biết phòng mới hay
Các vị mặn, nồng, đắng, cay
Ăn nhiều sinh bệnh chẳng sai đâu mà
Đắng nhiều hại phế, khô da
Mặn nhiều tâm lạnh, máu đà phải ngưng
Quá chua can động rút gân
Qua cay chai thịt, môi quăn hại tỳ
Ngọt nhiều cũng chẳng ích gì
Tỳ chen thận yếu, xương tê, tóc cằn”.

“Vừa chừng gia vị thì nêm
Hễ người táo nhiệt chớ quên kiêng dùng”

“Muốn cho ngũ tạng được yên
Bớt ăn mấy miếng nhịn thèm hơn đau
Ăn no thì chớ gội đầu”

Ông phản đối hút thuốc vì:
“Hút vào uất hoả hôi mồm
Họng khô, phổi ráo, tích đờm, sinh ho
Khí hao huyết tụt chẳng ngờ
Ung thư, kết hạch, nguy cơ có ngày.
Hại nhiều lợi ít rõ thay”.

Luận về uống rượu nhiều:
“Rượu say mê muội tinh thần
Khiến người làm bậy, làm càn hại thay…”

“Say nhiều nôn mửa, bỗng dưng mê trầm
Hơi men nung nấu can tâm
Đau đầu thở huyết, họng sưng, mắt mờ
Biến sinh cước khí, ung thư
Phế suy, tâm hoảng, gan khô, da vàng
Lâu ngày thấp nhiệt huân chung
Biết nên vị thống, trường phong gân mềm”.

Tóm lại: “Rượu làm khí lực hao mòn”. Hải Thượng Lãn Ông khuyên dùng rượu để sao tẩm thuốc, ngâm rượu thuốc,… Uống ít thì có thể tốt cho sức khoẻ nhưng uống nhiều sẽ rất có hại.

Muốn sức khỏe tốt thì phải tránh xa rượu, thuốc, ăn uống điều độ và khắc chế nhân tâm.

Nguồn GĐXH

Nguồn: ĐKN