Categories: Tin tức

Cứu người khách bị sốc phản vệ trên máy bay ở độ cao 10 km

Chuyến bay đêm của Hãng hàng không Vietnam Airlines chở hơn 300 hành khách đi Hàn Quốc, bỗng một người đàn ông bị nổi mẩn ngứa toàn thân, nôn, thở rít, tím môi và đầu chi rồi lịm dần.

Nửa đêm, chiếc phi cơ chở theo hơn 300 hành khách với nhiều quốc tịch khác nhau xuất phát tử Cảng hàng không quốc tế Nội Bài, Hà Nội đi Seoul, Hàn Quốc. Bay được khoảng nửa hành trình, các tiếp viên bắt đầu phục vụ bữa ăn đêm cho hành khách. Ở hàng ghế số 47, nam hành khách 54 tuổi đi cùng vợ và một số đồng nghiệp cũng dùng bữa như tất cả mọi người. Sau khi ăn món rau trộn salad, ông khách bắt đầu bị nổi mẩn ngứa toàn thân, chỉ khoảng hơn một phút sau xuất hiện hiện tượng buồn nôn rồi nôn, khó thở, thở rít, hoảng hốt, tím môi, đầu chi…

Tình trạng nguy cấp của vị khách đã được báo khẩn cấp cho các tiếp viên có mặt trong máy bay. Trên khoang rất may có khoảng 10 hành khách là bác sĩ đang làm việc tại nhiều bệnh viện khác nhau. Tất cả đều được huy động đến để phối hợp xử lý tình huống. Tuy nhiên khi ấy các bác sĩ hoàn toàn tay trắng, không ai mang theo bất kỳ loại thuốc cấp cứu nào. Quan sát tất cả những diễn biến của người bệnh, các bác sĩ thống nhất nhận định: Bệnh nhân bị dị ứng thức ăn và lập tức rơi vào trạng thái sốc phản vệ.

Các bác sĩ đều hiểu rằng bệnh nhân có thể sẽ rơi vào tình trạng nguy kịch trong thời gian rất ngắn nếu không được cấp cứu kịp. Tại thời khắc nguy cấp đó, một vali thuốc được các tiếp viên hàng không mang đến, bác sĩ ai cũng tràn đầy hy vọng nhưng ngay lập tức lại thất vọng vì trong đó chỉ toàn thuốc uống thông thường mà không có thuốc cấp cứu.

Những gương mặt thất thần bỗng lấy lại hy vọng khi nghe tiếng tiếp viên trưởng thông báo trên máy bay còn một vali thuốc nữa đang được mang đến. Bệnh nhân diễn biến mỗi lúc một nặng thêm, tình trạng khó thở tăng và có biểu hiện tụt huyết áp. Gần 3 phút trôi đi trong không khí vô cùng nặng nề, không ai nói với ai câu nào, mọi người đều gần như nghẹt thở. Trên độ cao hơn 10.000 m so với mặt đất, trong bóng đêm mịt mùng ở bầu trời một quốc gia xa lạ, hàng chục bác sĩ dày dặn kinh nghiệm và bản lĩnh đầy mình nhưng đành bó tay đứng nhìn người bệnh của mình dần rơi vào trạng thái nguy kịch mà không làm được gì hơn.

Một bác sĩ trong nhóm đã yêu cầu cơ trưởng cho hạ cánh khẩn cấp, song kỳ thực ai cũng hiểu rằng nếu không có thuốc trên máy bay thì dù có hạ cánh khẩn cấp cũng không thể cứu người được. Bởi để hạ cánh một chiếc máy bay trên chặng quốc tế, nhanh nhất cũng cần tới 45 phút. Với ngần ấy thời gian, bệnh nhân sốc phản vệ sẽ không bao giờ còn cơ hội được cứu sống, sẽ không bao giờ chờ được đến giờ hạ cánh dù ở mặt đất có chuẩn bị cả một phòng cấp cứu hoàn hảo thì cơ hội cứu được người bệnh cũng chỉ là 1/1.000. Các bác sĩ vô cùng lo lắng, có người còn tự dằn vặt mình “Tại sao lại không mang thuốc cấp cứu lên máy bay”. Nhưng cuộc đời là như thế, có mấy ai học được hết chữ ngờ.

Đúng thời khắc căng thẳng nhất, tưởng như sắp buông xuôi mọi thứ thì một tiếp viên mang tới một vali cấp cứu thứ hai được lấy từ phía khoang lái. Khi mở ra, các bác sĩ như không tin vào mắt mình, tuy lượng thuốc rất ít nhưng gần như đủ cho một cuộc cấp cứu: Một ống Solumedrol, 2 ống Dimedrol, đặc biệt là 2 ống Adrenalin thật sự trở thành một thứ vô cùng quý giá, một vật cứu tinh giúp giành lại tính mạng một con người từ tay tử thần.

Các bác sĩ lần lượt sử dụng những loại thuốc cần thiết theo phác đồ chống sốc mới nhất của giáo sư, tiến sĩ Nguyễn Gia Bình, Chủ tịch Hội Hồi sức cấp cứu Việt nam. Chỉ ít phút sau, bệnh nhân đã thoát khỏi tình trạng sốc, huyết áp bắt đầu được cải thiện, bớt khó thở, hết thở rít, môi và các đầu chi dần hồng trở lại. Tất cả mọi người nhìn nhau xúc động và cùng nở những nụ cười chiến thắng. Bệnh nhân dần hồi phục trước ánh mắt ngỡ ngàng, thán phục của hàng trăm hành khách thuộc nhiều quốc gia khác nhau.

Đó là một cuộc cấp cứu đặc biệt mà có lẽ nhiều bác sĩ có bề dày trận mạc cũng chưa từng trải qua: Cấp cứu trên độ cao hơn 10 km trong điều kiện thiếu thốn đủ thứ và người bệnh đã chuyển sang giai đoạn sốc rất nặng. Nhưng cuối cùng người đàn ông ấy đã được cứu sống nhờ phác đồ điều trị mới, trong đó chủ lực là thuốc Adrenalin được sử dụng kịp thời và đúng cách.

Y văn thế giới và các tài liệu nghiên cứu trong nước nhiều năm qua liên tục nhắc tới các hiện tượng dị ứng, tình trạng phản vệ dẫn đến sốc. Từ xưa đến nay các ca dị ứng, phản ứng và sốc phản vệ đã trở thành nỗi ám ảnh của các bác sĩ. Không phải chỉ ở những tuyến cơ sở xa xôi hẻo lánh mà ngay cả những bệnh viện chuyên khoa đầu ngành, tuyến trung ương vẫn thường xuyên xảy ra sốc phản vệ. Nhiều trường hợp người bệnh có diễn biến nặng nề hoặc tử vong ngay trên bàn ăn, tại nhà riêng, trên đường đi cấp cứu, thậm chí ngay trước mặt thầy thuốc. Với một số ca, bác sĩ chỉ còn biết bó tay nhìn người bệnh của mình ra đi trong tiếc nuối, vô vọng.

Do không hiểu biết cơ chế, căn nguyên của tình trạng sốc phản vệ nên nhiều trường hợp người nhà bệnh nhân đã bức xúc căng thẳng thậm chí đập phá bệnh viện, tấn công, hành hung bác sĩ. Gần đây, không rõ do nguyên nhân nào, thời tiết, khí hậu hay thuốc men, bệnh dịch mà tình trạng dị ứng, phản vệ và sốc phản vệ xảy ra ngày càng nhiều hơn, diễn biến nguy hiểm hơn. Như trong trường hợp đặc biệt hy hữu trên, các bác sĩ đã cùng nhau trải qua những phút căng thẳng, nguy kịch và ly kỳ trên một chuyến bay đêm, nơi mà các hành khách được đối đãi giống nhau, được phục vụ cùng loại thức ăn nhưng chỉ có một người bị dị ứng. Chỉ trong ít phút thôi nhưng tất cả đã trải qua đủ mọi cung bậc cảm xúc khác nhau, lo lắng, căng thẳng rồi vỡ òa trong niềm vui sướng khi người bệnh qua khỏi cơn nguy kịch.

Tiến sĩ Phạm Văn Học, Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Hùng Vương, tỉnh Phú Thọ, là một trong những bác sĩ có mặt trên chuyến bay VN 416 của hãng hàng không quốc gia Việt Nam hôm 6/4 và tham gia cấp cứu bệnh nhân.